معرفی کتاب: لطیف است شب

توسط حامد توکلی

برای من که زیاد پیش آمده. این‌که در شلوغی خیابان نگاه‌­ام به اتومبیل بغلی بیافتد و به زوج بنظر خوشبختی که در آن نشسته‌­اند غبطه بخورم. خودم را در فانتزیِ روزگارِ بی­‌غم­‌شان قرار می­‌دهم و حتّی از این تصورِ دوردست هم احساس خوبی به­‌ام دست می­‌دهد. شاید شما هم شرایطی مشابه این را تجربه کرده باشید. هر روز از کنار آدم­‌هایی می­‌گذریم که درباره‌ی هرکدام­‌شان زندگی­‌های بسیاری متصوّر می­‌شویم. و اغلب غافل­‌ایم از این‌که شاید آن­ها حامل غصّه­‌ها و رنج­‌هایی به مراتب بیشتر از ما باشند.

رُزماری که یک خواننده­‌ی آماتور و ثروتمند است، با خانواده­‌ای آشنا می­‌شود که مصداق بارز همان زوج­‌های بنظر خوشبختِ ماشینِ بغلی­‌ست. زوجی که چکیده­‌ی بی چون و چرای رویای آمریکایی­‌ست. همه چیز دارند. ثروت، فرزندان سالم و سرحال، خانه­‌ی مجلّل، تفریحات بی­‌نظیر. و رمان که روایت­‌اش را در قالب دانای کل اما به طور ضمنی از دیدگاه رزماری شروع کرده، رفته رفته جهان­‌بینی­‌اش را تغییر می­‌دهد و پُتکِ حقیقت را بر سر خواننده می­‌کوبد. شخصیتِ بی­‌طرفِ رزماری کم­‌کم از محوریت داستان حذف می­‌شود و مخاطب با سرگذشت عشقی غریب تنها می­‌ماند. دیک دایور روانپزشکی کارکشته و جذّاب است. کانون آرزوهای هر زنی­‌ست. نام همسرش نیکول است. با هم خوراک حسادت تمام اطرافیان­‌شان را فراهم می­‌کنند و یکی از همین اطرافیان هم رزماری­‌ست که به تازگی با آن­‌ها آشنا شده. اما تمام باورهای ناقصی که من و شمایِ خواننده و دور و بری­‌های دیک و نیکول داریم، در یک ضیافت شبانه به میزبانی همین زوج دچار تزلزل می­‌شود. اتفاقات عجیبی می­‌افتد. اتفاقاتی که به­‌هیچ­‌وجه شبیه شمایل این خانواده نیست و از همین لحظه، قدرتِ ­اسکات‌­فیتزجرالد در روایت یک قصّه­‌ی عاشقانه ملموس می­‌شود.

اسکات­‌فیتزجرالد را باید بشناسید. می­‌گویم باید، چون قطعا یا فیلم گتسبیِ بزرگ را (به کارگردانی بازلورمن) دیده‌­اید، یا حکایتِ عجیب و غریب بنجامین‌­باتن (از دیوید فینچر). هر دویِ این فیلم­‌ها از داستان­‌های فیتزجرالد اقتباس شده­‌اند.­ این کتاب، با افتخار در فهرست سی رمان برتر قرن جای دارد. اسکات­‌فیتزجرالد، دوستِ صمیمی و نویسنده­‌ی محبوبِ ارنست‌میلر­همینگوی نیز بوده ­است. همینگوی­‌ای که پیش از این در همین وب‌سایت کتاب وداع با اسلحه­‌اش را معرفی کرده‌­ایم.

سخن آخر اینکه، صِرفِ عاشقانه بودنِ یک رمان به معنایِ عامّه پسند یا سطحِ پایین بودنِ آن نیست. فراموش کنید رمان­‌های عاشقانه­‌ی بی­‌شماری را که در هیچ کجای تاریخ جایی نخواهند داشت. نویسندگانی هم بوده­‌اند که عشق را به خالص­‌ترین شکل ممکن، همان­‌طور که هست به تصویر کشیده­‌اند. اسکات­‌فیتزجرالد یکی از آن­‌هاست.